LAJUN JATS MEYAJ: U K’A’ANA’ANIL U MEYAJTA’AL TI’ U NAJIL XOOKE LE TS’ÍIBO’OB UUCHBEN TSIKBAL YUUM DOMINGO POOT.

martes, 30 de junio de 2015

LAJUN JATS MEYAJ: U K’A’ANA’ANIL U MEYAJTA’AL TI’ U NAJIL XOOKE LE TS’ÍIBO’OB UUCHBEN TSIKBAL YUUM DOMINGO POOT.

Yuum DOMINGO DZUL POOT junp’éel  noj máak k’aj óolan yóolal u ts’íibo’ u beetma tu’ux ku tsikbatik jejeláas a’al jats’uts t’aano tsoolanti’ tumen u chiich, u na’ yéetel yuum JOSE LEON leken okok sajkab u  jiit’ p’óok; beyxan tu yáantaj u la’ máako’ob ti’al u beetal le u noj analtei’  le maya t’aano yéetel  u noj  analtei’  yuum ku’.
Síij tu chan kaajil Becal u ch’i’ibalo kol náalo’ leten káaj u t’aan ichil maaya t’aan.
Tu beetaj u analtei’ tu laakal le ba’ax tsikbatati’, tumen tu tuukla beyo’ ku páajtal u ts’aayk ojelbi le ba’ax u tsikbamajo’ núukuch máako’obo ti’al ma’ u tu’ubsal.
Tu laakal le ba’ax ku tsikbatik yaan úuchan yóok’ol kab ti’le’ maaya’ob, ti xan ilik bix u miatsil;  leten yaan jejeláas tsikbalo jats’uts xookik ti’al k’aj óoltik,  tumen leti’ le ba’ax tu  ts’íibtaj  ku beetik a che’ej; beyxan leken u tsikbat ti’ u la’ máako’ob.
K’a’ana’an   tsikbatik tu najil xook ti’al  u k’aj óolko le mejen paalalo’ob tumen le ts’íibo’ob jats’uts u kaanko yóolal ma’ u tu’ubsal ku ts’o’okole je’el u ts’aayko ojelbi ti’ u la’ máakoo’ob; beyxan beyo’ ku k’aj óolko ba’ax úuchan yéetel u miatsilo’ob, wa bix le tsikbalo’ belae’ leten k’a’ana’an xookik,  tumen leti’ ku tsoolik bix ku tsikbatal jats’uts t’aano.

DECIMO TRABAJO: LA IMPORTANCIA DE TRABAJAR LOS ESCRITOS ANTIGUOS DE LOS RELATOS DE DON DOMINGO POOT.

Don DOMINGO DZUL POOT es un señor que lo conocen por sus escritos que tiene donde relata diversos relatos literarios que le contaba su abuela, su mamá y don JOSE LEON, cuando entraban en la cueva a tejer sombrero también ayudo a las personas para hacer el diccionario en maya y  la biblia.
Nació en el pueblo de Becal, su familia eran campesinos por eso empezó hablando en maya.
Hizo el libro de todos los relatos que le contaron, porque pensó que así puede dar a conocer lo que le platicaron las personas mayores, para que no se olvide.
Todo lo que platica hay que sucedió en el mundo de los mayas, ahí también vemos como era la cultura; por eso hay que leer sus diversos relatos literarios bonitos para que conozcan; porque lo que escribió en los relatos hacen reír; al igual que cuando él lo cuenta a otras personas.
Es importante platicarlo en la escuela  para que los niños conozcan, porque sus relatos son bonitos aprenderlos, de manera que  no se olvide  y después  pueden darlo a conocer a otras personas; de igual forma así van conociendo los sucesos y su cultura o como son los relatos ahora; por eso es importante leerlo,  porque él explica como son los relatos literarios de su época.

IN K'AABAE X-FELIPA.

LE  CONTESTA CANDELARIA

CON  PEQUEÑAS  OBRAS DE  TEATRO PODEMOS ENRIQUECER  EL  TRABAJO  DE  DON DOMINGO DZUL CON  LOS  NIÑOS  Y LAS  MADRES  DE FAMILIAS.
DE  ESTA  FORMA  NO SOLO  ESTIMULAMOS  LOS  CONOCIMIENTOS  DE LOS  NIÑOS  SINO ESTAMOS  FORTALECIENDO  NUESTRAS  CULTURA MAYA.
GENERALMENTE  A LOS  NIÑOS  LES  LLAMA  MUCHO  LA  ATENCION  LA  LECTURA DE LOS  CUENTOS  Y SI LOS  TRABAJAMOS EN OBRAS DE TEATRO FORTALECEMOS  SU EXPRESION  ORAL Y SOCIALIZACION.

U  NUUK'  T'AAN X -CANDELARIA

YEETEL BALDZAMOÓ  MA  JACH NUKTAKE  JELU  PAJTA JATSUUTSKINSIIK  U MEYAJ  DON  DOMINGO DZUL.
LE MEYJA  JELU PAJTA K'MENT'KEEX  YEETEL  MEJEN PAALAL, YEETEL  NATSIILOOB
YOLA U K'AASKU NÁAT LE  MEJEN PAALALOOBO  KA XAAN  U  YABILTOOB U  MIATSILI  MAYA  T'AAN.
TUMEN  LE  MEJEN PAALALOOBO  JACH  USTUT'AANOOB  U  XOOKO ANALTE U  YUBOOB.
LE  U  XOOKI  LE  ANALTEOBO  KU  YANTIK  LE  MEJEN PAALALOOBO U  T'AANOOB YEETEL  U  BIXKUBAOOB  MALÓ.


TS’O’OK MEYAJ YÓOLAL U  TS’ÍIBO’OB YUUM DOMINGO DZUL POOT.

Tu laakal le jats’uts tsikbalo u beetma’ yuum DOMINGO tu analte’i’ ma’alo’ob k’aj óoltik, tumen yaan ka’ansiko le mejen paalalo’ob yéetel ki’iki óolil leten yaan kaxantik yakach  nu’ukul meyaj; bey túuno le tsikbalo’ob ku k’a’abetaj ti’ to’on ti’al balts’a’antik,  xook ti’o’ yéetel u yu’ubko bix yaan máake ku ts’íibtik u tuukul; beyxan leuti’ob ku je’epajal  u tuukulo ti’al  u páajtal u beetko túumben jats’uts  ts’íibo ti’al ma’ u tu’ubsal tu laakal le ba’ax taan u k’aj óolko , wa ba’ax ku yu’ubko.
 k’a’ana’an u ka’anko tuumen leken nojochajak wa yaan u yaale  je’el u ka’ansik ti’ le tsikbalo; beyxan beyo’ ma’ túun ts'o'okok u miatsil yéetel je'el u yaakuntik,  tumen leti’ keen u tsikbat u analte’i’ le ts’íibo’ tu beeta le yuum DOMINGO.

CONCLUSIÓN DEL TRABAJO LOS ESCRITOS DE DON DOMINGO DZUL POOT.

Todos los relatos literarios que hizo don DOMINGO en su libro es bueno conocerlo, porque tenemos que enseñar a los niños con alegría, por eso hay que buscar muchos recursos didácticos; así los relatos nos sirven para hacer obras de teatro, leérselos y escuchen como es que hay personas que escriben sus pensamientos; también les abre el entendimiento para que puedan escribir nuevos relatos bonitos, para que no se olvide lo que están aprendiendo o escuchando.
Es importante que aprendan, pues al  crecer  si tiene hijos va enseñar los relatos; también así no se terminara su cultura y lo va querer, porque el va contar el libro de los escritos que hizo don DOMINGO.

IN K’AABAE X-FELIPA










0 comentarios:

Publicar un comentario