OOXP’EEL MEYAJ LÁAL : XIIU KU TSA’AK IIK’

LÁAL :    XIIU   KU  TSA’AK   IIK’

Malo’ob  aak’ab   yante’ex   aj-ka’ansaje’ex  jach  kimak  in wool ,  tumen  ti  wilike’ óoku  yaabtal  tsiikbal   óok  naksike’ex  tu  kuuchil tu’ux  k’aabet u chikpajal  le k-meyje’exo.

Nikajen in tsiikbat  t’eex   u  tsa’ak  le che’  u  k’aabae  LÁAL  ich’  kastran  t’aane   ORTIGA  ku  tsiikbat ko’ob  le nukuch maako’obo  tsaak  iik’  ti’a  a winkilali.

Le láalo’  junku’ul  che’ ku  kaantalo’ob,  baale’  ma poolok  u  k’aabilo’obi  u  wáalal  u  lee’  nuktako’ob,  woolistako’ob  yéetel  sen  yaan  u  k’iixel .

Ku   maachal  jun  wáal  wa  óox wáal  u  le’e’    láalo’,  yaan  maax   bine  bey  áak’il  u  cho’oko’ob  tu’ux  ku yuubko’ob  u  k’iinan  ti’oobo,  baax te’en  ku  cho’oko’ob  tumen ma’ tan u  yuustal  u  pesku káo’ob, u  k’aabo’ob  wa  ma  tu  yuustal  u  wuts’ ko’ob  u  yook,  le teene  bey  áak’il  u  cho’okobo  ti’al  u se’  ustatio’ob.

Yáan  xaane  ku  póok ko’ob  le  u  le’e   láal  tu  ta’an  xaamach’ le  beyo  ti’olal  ma u  sen  chib lo’ob  tumen  u  k’iixel  tak u  k’aab  ku  jo’ok’ol  ti’al  u man  u  k’iimal  tu’ux  yaan  le  iik’o.

Báale  ku  yaalale  wa  ka’a  cho’o  tu’ux  ma  tu  k’iimane  ku   siip’il  tumen  téelo  ku  yéesike  mina’an  iik’i ,   uuch  bine  sen  u  tsa’ak  le  uuch ben  maako’obo,  ti’al  le  iik’o,   beejla  ti’e  k’iina ma  tu  cha’abal  ti’al  ts’a’aki,   óole  miix  e  maako’ob  beejlae  ma  tu  tsiikbat  ko’ob  ti’e  mejen palalo’obo  le  betike  ken  nukchako’obe  mau  k’aaj  óolobi ,  miix  u  yoojlo’ob  xaan  wa  ts’a’aki.

 Beejlae  in  k’aat  ka ‘a  tsiikbat  te’ex  baax  u  la’a  ku  ts’aakik  le  láalo ( ortiga)  wa  bi’ix  a  k’aj  óolmanile’ex  .

Aj- kaansaj  x-carlota.
Ah ka'ansaj jach ma'alo'ob báax ka ts'iikbaltika tumen ts'ak taj k'aa óola'an wa tu k'iiman a pol yéete a winkilile le lálá ku maansik teex.

  nuk t'aan Ah kaansaj X ELMY

U NUUK' T'AAN  X-CANDY TÍ -X CARLOTA TIOLA E LÁAL

ELE LÉ CHEÁ  KU T'SEELIK XAN U K'ÍIMAN XIKÍN KU YET'SÉ KAAPEL CHAJE ICHIL
LE XIKIN KU KÍIMANO, YAAX TANILÉ  YANU POCAAL LE LÉ CHEÓ

etka'ansaje'ex jach kimak in wóol tso'oka nuktike'ex in tsíikbala, tumen ki wiilike le et ka'ansaj  x-elmi bey  u yóojli xaan  je'ex in wóojlilo, ka'ansaj xcandelaria yaake ku tsa'akik taak chíibal xiikin, wa ka a wile'ex  teen kaache'  ma in  woojli,  beejlae tsook in woojeltik,  beejla tune k'aabet maak tubsike'ex tu laakal baax k-óojelt ke'ex, beyo le u nae mejen paalalo'obo k'abet u yoojeltiko'ob beyo jel u paajtal u ts'iikbatik ti'u mejen paalalo'ob xaane, bey jeex toon k'aabet k-tsiikbatik te' tu najil xook ti'e aj-ka'ambalo'obo.  ma' túubu tóone'ex le baax ok kaanke'exa.  niib óolal.