BIX IN TUUKULTIK YÓOLAL U BAAK’
PAACHIL U MIATSIL JUNTÚUL XOOK NAAL PAAL JE’EX BIX MÁASEWAL T’AAN, BIX U YILIKO’OB
YÓOK’OL KAB.
K’aabet k’aj óoltik u miatsil juntúul xook paal ti’al
beyo’ je’el u páajtal múuch’ kaanba, tumen je’el bix to’one kach miatsilo’ob
jela’an u yilko’ob yóok’ol kab. U tuukulo,
u t’aano, u cha’anilo, bix u je’elkuba’ob tu kaano ti’ u ch’i’ibalo’ ma’ bey je’ex belae’.
Kache’ le ko’olelo’obo ku ts’aayko
chuuyil u nook’o’, le huipil kialalo’ob yéetel u píiki u xanabo’e’ jun xéet’ k’éewel
yéetel suum le ka maan u k’iini kaaj u beetal jejeláas xana’ob. Le wiinko’ob tu
laakal u nook’ manta sak yéetel ku k’aaxko jun xeet’ nook’ taanil, u xana’obe
ku beetal yéetel k’éewel beyxan suum, chen ba’ale belae ku yaala xana’ab k’éewel.
Wa ilike belae’ yaan maaxe keen u
yil juntúul ko’ole yéetel u chuuyil u nook’( le hipilo )ku p’aasta, wa ku ya’ala
k’aas le nook’o’, ku ts’o’ole ku yikuba polok. Leten keen tuuklike to’one ka’ansaj
maasewal paala leten k’aabet yaakunsik ma’ tuun cha’e ka peech’ek ch’i’ibal le
beetik taanile yaan k’aj óoltik tu laakal le tsikbal kaajal ti’al beyo’ je’el u
páajtal ketlan kaanbal ti’e’ kaaj tu’ux ka’ansaj beyxan beyo’ yaan beetik le ma’ax
ku p’aastik u la’ ch’i’ibalo ma’ beetik ti’al beyo’ yaan ma’lo’obkinsik le ka’ansaj
xooko.
Tu laakal le ba’ax ojel je’el bix u t’aano, u je’elkuba’ob, u
cha’anilo’ob u tuukulo le ch’i’ibalo’obo k’aabet kaansik ti’o ti’al ma’ u tu’ubsal.
Lela’ junp’éel cha’anil in kaajal
u k’aaba: u yóok’otil
pool k’eek’een.
Tu laakal ja’abil ku beetal u cha’anil
pool k’eek’een. Lela’ káaj u beetal yóolal le ko’olebil CONCEPCIONA; leten tu
múuch’uba’ob ichil láak’ tsilo’ob kaajano tu bak’anpaach le múuch kuxtalo ka
káaj u beetal u cha’anil. Keen ts’o’okok noj k’iine, le u k’iini le tuumben ja’o’
ti’ keen beetak bolon u p’éel payal chi’ tu ts’o’ok k’iine ti’ keen óok’ostak le poolo’; chen ba’ale le ka
káajo taanile tu kaaxto ka’atúul láak’tsilo’ob
ti’al u k’uubko’ob jujuntúuli juntúul k’eek’een kuxa’an le tuun keen óok’osbil,
le yaax k’iino yaan u bisal ti’e bejo yéetel páax taak tu najil le ko’olebilo’ob
ti’ keen maanko taanili’ u k’uubo’ob yéetel ku yóok’ostal le poolo ku ts’o’ole
ku bisa tu’ux keen kiinsak leken keen k’uchko’ob ti’e’ najo’ yaan u báaxalo koonol le k’eek’een kuxan tu biso’ob le keen
je’k’aatak le joonal ku puulu ja’ k’aaj tu yóok’olo’ob le máako’ob ti’a’no’ob
tu paach le poolo’ beyxan ku t’ooxoti’ob u ch’ujuk ja’. Tu la’ k’iine ku
kiinsaj le k’eek’een bisabo’ ku ts’o’ole ku koonol ma’ kooji’ u bak’el ti’ tu
laakal le láak’tsilo’ob chen ba’ale ku ts’áabati’ob yéetel u tsaatsel, u yoot’el
tu laakal bey keen t’ooxo’okti’ob, le ma’ax tu ts’aaj le k’eek’een kuxano ku ts’aabati
u pool leken ookanchajak k’iine ku ka óok’ostal pool chen ba’ale leuti’ob ku ya’aliko’ob
u baakel le k’eek’een keen óok’ostak beyo’ ku bisko’ob tu la’ najil tu’ux keen
k’uchuk u la’ ja’abile le’uti’ob keen u k’uubo’ob le k’eek’een kuxano, bey u ts’ookol
u cha’anil.
Ba’ax ku bisik le pooli k’eek’eeno.
Ku ts’áaba u pool le k’eek’eeno
ti’ junp’éel mayak che ti’ le ba’axa yaan u k’aaxal wak p’éel nook’ ti’al u
maachko’ob le x- ch’upalalo’ob, ku ts’o’ole ku bak’anpaachtaal yéetel chamal,
ja’ k’aaj, u ch’ujkil ja’ beyxan ku ts’áabal jejeláas xexet’al u boonil ju’un. Le
ma’ax keen u yóok’oste le poolo juntúul wiinik keen u kuuche leti’e yaan u je’elkuba
yéetel u nok’ sak, yaan xaan u k’aaxik junp’éel xeet’ nook’ taanil, u xanabe’ u
k’aaba xana’ab k’éewel. Ku kaaxtal xaane wak túul x-ch’upalalo’ob leuti’ob yaan
u ts’áayko’ob u huipil je’el bix kiala, chen ba’ale belae’ u chuuyil u nook’o’
jats’utso’ yéetel kóochil u boonil u
xana’abo’ob kach úuchil ku beetal yéetel k’éewel ku ts’o’ole ku k’aaxal yéetel
suun. Belae’ jejeláas u xanabo’ob.
Le cha’anila úuchben chen ba’ale
ma’ jach tu bino’ob máak u cha’ante yaan xaan ma’ax ma’ u k’aj óoli leten k’aabet
ts’íibtik ti’al u xooko u la’ ka’ansajo
beyo’ ma’ tuun tu’ubsal.
In k’aabae x-FELIPA
jach' bey xa'an in tukliko' j-ka'ansaj Felipa tu láakal le miatsiilo'obo jach' jatsu'tstako'ob, baale ba'ax ku y'uuchul bejla tan u tuubsajal, baale to'on aj-kansajone'exe k'aabet k-áalikti'obe mejen pa'alal k-kansko'obo jach 'uuts ka u k'aaj'ootko'ob tiolal beyo ma u tuubko'ob.
aj-ka'ansaj x-carlota
tene in wake beyo tumen k´abet kansik tie pallo´obo le jejelas t´aano tia beyo mau tuusaj tumen le mejen palalo´ob tan kaansko, bey tuno k´aabet kansik tien mejen palo´obo.
aj kansaj j victor
jach' bey xa'an in tukliko' j-ka'ansaj Felipa tu láakal le miatsiilo'obo jach' jatsu'tstako'ob, baale ba'ax ku y'uuchul bejla tan u tuubsajal, baale to'on aj-kansajone'exe k'aabet k-áalikti'obe mejen pa'alal k-kansko'obo jach 'uuts ka u k'aaj'ootko'ob tiolal beyo ma u tuubko'ob.
aj-ka'ansaj x-carlota
tene in wake beyo tumen k´abet kansik tie pallo´obo le jejelas t´aano tia beyo mau tuusaj tumen le mejen palalo´ob tan kaansko, bey tuno k´aabet kansik tien mejen palo´obo.
aj kansaj j victor
TS’O’OK T’AAN U KAN JATSIL MEYAJ BIX KEEN TUUKULTIK YÓOLAL U BAK’ PAACHIL U MIATSIL.
Tu najil
xooke jejeláas u miatsilo’ob le mejen
paalalo’ob leten yaan k’aj óoltik u pak’an paach tu’ux ku taalo ti’al beyo’ je’el
múuch’ meyaj tumen ojel ba’ax ku tuukliko’ob yóolal yóok’ol kab, bix u bisku’uba’o
tu múuch’ kuxtalo, bix u je’elkuba’ob, ba’ax usticho’ob, ba’ax ma’.
Tu laakal
le ba’ax keen k’aj óolte u nu’ukul meyaj tumen beyo’ je’el ketlan kaanbal
beyxan beyo’ keen k’uchko’ob tu najil xooke kimak u yóolo, tumen ku tsikbatik
le ba’ax úuchpajan yéetel u miatsilo’ob beyo’ ma tuun u tu’ubso le u ch’i’ibalo’ob yéetel
yaan u yakunsik tu laakal le ba’ax u yóojel ti’al beyo leken k’aatakti ma’ax u ch’i’ibale seeb ken u
tsoolik ma’ tuun suulaktal; beyxan keen anak u yáale yaan u ka’ansik ti’ le ba’ax p’aatan
ti’ tumen u ch’i’ibalo’ob; leten k’a’anan
k’aj óoltik tu laakal le tsikbalo’ob anchajaan úuchil te kaajobo ti’al ketlan meyaj.
IN K’AABAE
X- FELIPA
0 comentarios:
Publicar un comentario